မိန္းမ ေလးမ်ိဳး
(၁) ပဒုမၼိနီ မိန္းမမ်ိဳး- ခါးစည္း, ရင္က်ယ္, ေသးသြယ္ေခ်ာေမာေသာ လက္ေခ်ာင္းမ်ား, အသားျဖဴ, ကိုယ္ယနံ႔ ၾကာညိဳကဲ့သို႔ေမႊး, ရသာခ်ိဳဧ။ သံသာျမည္ေၾကြး, စကၠ၀က္ငွက္မကဲ့သို႔ သြားလာမႈ ယဥ္ေက်းျခင္း လကၡဏာမ်ားရွိ၏၊ ဆင္ကဲ့သို႔ ၾကည့္တတ္သည္ဟူ၏။
(၂) သခၤနီ မိန္းမမ်ိဳး- အသားညိဳညက္, ကိုယ္ယနံ႔ကား ငရုပ္ပန္းနံ႔ ပ်ံ႔ပ်ံ႔သင္းသင္းရွိ ၏, ရသာခ်ဥ္၏၊ ဟသၤာမကဲ့သို႕ သြားလာ၏၊ လက္ေခ်ာင္းၾကီး၏၊ မ်က္ႏွာထူ လည္ကုတ္တို ရင္ၾကားေစ့ , ဆံပင္နီ ရွိတတ္သည္၊ က်ားကဲ့သို႕ ၾကည့္တတ္သည္ ဟူ၏၊၊
(၃) စိၾတနီ မိန္းမမ်ိဳး- ၀ါေရႊ၀င္းေသာ အသားေရာင္ရွိ၏၊၊ ကိုယ္ယနံ႔ကား က်င္ငယ္နံ႔ ကဲ့သို႔ရွိ၏၊ ရသာဖန္ဖန္ရွိ၏၊ ဒိန္ညင္း ငွက္ကဲ့သို႔သြားလာတတ္၏၊ က်ီးကန္းကဲ့သို႕ ၾကည့္တတ္၏၊ ရင္ကုန္း တင္က်ယ္၏, ခ်က္နက္, ဖမိုးေမြး လက္ေမြးရွည္, လက္သည္းအိမ္တို၍ ဒူးဆစ္ေအာက္ပိုင္း တိုတတ္သည္၊ ဆန္းက်ယ္စြာ ျပင္ဆင္၀တ္စားတတ္သည္ ဟူ၏၊၊
(၄) ဟတိၳနီ မိန္းမမ်ိဳး- အသားနီ ပန္းေရာင္ ကိုယ္ယနံ႔ ညႇိေဟာင္ေဟာင္အရသာ စပ္ရွားရွား။ ဆင္ကဲ့သို႕သြားျခင္းမ်ား, ယင္ေကာင္ကဲ့သို႔ ၾကည့္ျခင္းအလားရွိ၏၊ ၀မ္းျပင္း ပိုက္က်ယ္ သားျမတ္ရွည္တဲြ၍ ေခါင္းသီးၾကီး၏။ ဆံေကာက္၍ ေမးရုိးၾကီးၾကီးရွိတတ္သည္ ဟူ၏၊၊
မိန္းမတို႔၏ အလွဂုဏ္အဂၤါ ၆ ပါး
(၁) မျဖဴ၊
(၂) မညိဳ၊ (၃) မနိမ့္၊ (၄) မျမင့္၊ (၅) မပိန္၊ (၆) မ၀၊ ဤ ၆-႒ာန ညီမ်ွစြာရွိျခင္း။
မိန္းမတို႔၏အား ၅ ပါး
မာတုဂါမတို႕ မာန္တက္ေၾကာင္း အား ၅ပါး၊၊
(၁) ရူပဗလ-အဆင္းအသြင္ လွျခင္း၊
(၂) ေဘာဂဗလပစၥည္း ဥစၥာ ေပါမ်ားျခင္း၊
(၃) ဉာတိဗလ-ေဆြမ်ိဳးေတာင့္ျခင္း၊
(၄) ပုတၱဗလ-သားရတနာရွိျခင္း၊
(၅) သီလဗလ-ကိုယ္က်င့္သီလရွိျခင္း။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဉာတိဗလ အစား ‘လိမ္မာျခင္းႏွင့္ မပ်င္းရိျခင္း ကို ထည့္၍လည္း သဠယတန၌ ေဟာေသး၏။
မိန္းမတို႔၏ ဆြဲငင္ဓာတ္ ၈ ပါး
ေယာက္်ား တို႕ကို စြဲမက္ေအာင္ ျပဳမူျခင္း မာယာငယ္ ဂ-ပါး ဟူျဖစ္၏။
(၁) ခ်ိဳျပံဳးေသာ မ်က္ႏွာေပး၊
(၂)ညႇင္းညႇင္း သာသာ ရယ္သံ၊
(၃) ေၾကာက္လန္႕ထိတ္ဟန္ျပဳ၊
(၄) ရွက္ဟန္ အသြင္ျပဳ၊
(၅)မၾကားတၾကား ေျပာေသာစကားသံ၊
(၆) -မ်က္နက္ေထာင့္ကပ္၍ ၾကည့္ျခင္းမ်ိဳး၊
(၇) က်ဴက်ဴ ၾကာၾကာ ႐ႈိက္သံ၊ ငိုသံေပးျခင္း
(၈)စကားျပန္ရရန္ မခံခ်င္စရာကို စိတ္မဆိုးေအာင္ ဆြေပး ေျပာဆိုျခင္းမ်ိဳး၊ မာယာ ၄၀-၏ အစိတ္အပိုင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။
မိန္းမတို႔၏ အျပစ္ ၆ ပါး
(၁) အရပ္ရွည္လြန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) အရပ္ပုလြန္းသူ၊
(၃) အသားျဖဴလြန္းသူ၊
(၄) အသားမည္းလြန္းသူ၊
(၅) ၀လြန္းသူ၊
(၆) ပိန္လြန္းသူ ဟူ၏၊၊
မိန္းမတို႔၏ အျပစ္ ၇ ပါး (တနည္း)
မ်ားေသာအားျဖင့္ မိန္းမတို႔မွာ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း ကို ဟိေတာပေဒသကဆို၏၊၊
(၁) ေဖာက္ျပန္မွားယြင္း, မိစၧာစာရ အက်င့္မ်ိဳးကို ျပဳတတ္ျခင္း၊
(၂) မစူးစမ္းမဆင္ျခင္, အမႈကိစၥကို အေဆာတလ်င္ျပဳတတ္ျခင္း။
(၃) ေကာက္က်စ္မတည္၊ လိမ္လည္လွည့္ျဖား တတ္ျခင္း၊
(၄) ၀န္တိုမိစၧာ မ်ားစြာျဖစ္တတ္ျခင္း၊
(၅) တဏွာရာဂ၊ ေလာဘရမၼက္ ထက္ျမက္ဖိစီး လြန္အားၾကီးျခင္း၊
(၆) ခမ္းနားၾကီးက်ယ္ေသာ ျပဳလုပ္ဖြယ္တို႕၌ ေရလည္စြာ မသိမလိမ္မာျခင္း၊
(၇) အတြင္းျပင္ပ ႏွစ္ဌာန၀ယ္ မစင္ၾကယ္ မသန္႕ရွင္းျခင္း။
မိန္းမတို႔၏ အျပစ္ ၉ ပါး (ေနာက္ထပ္တနည္း)
(၁)မစင္ၾကယ္ျခင္း၊
(၂) မေကာင္းေသာ အနံ႕ရွိျခင္း၊
(၃) သအအိပ္ၾကီးျခင္း၊
(၄) ေၾကာက္လန္႕တတ္ျခင္း၊
(၅) အမ်က္ထြက္လြယ္ျခင္း၊
(၆) ရန္ျငိဳးဖြဲ႔ တတ္ျခင္း၊
(၇) ရာဂထူထပ္ျခင္း၊
(၈) လွ်ာႏွစ္ခြရွိျခင္း၊
(၉) မိတ္ပ်က္လြယ္တတ္ျခင္း။
မိန္းမတို႔၏ ပ်က္စီးျခင္း အေၾကာင္း ၉ ပါး
(၁) မိမိတေယာက္တည္း လွည့္လည္ သြားလာ ေနထိုင္ျခင္း၊
(၂) လင္ကိုပစ္ထား မိဘေနအိမ္သြား၍ မ်ားစြာေနတတ္ျခင္း၊
(၃) လူမ်ားစြာ စည္းေ၀းေသာ အရပ္သို႔ သြားလာ ထြက္၀င္တတ္ျခင္း၊
(၄) ပြဲလမ္းသဘင္ အေပ်ာ္အရႊင္ လိုက္စားတတ္ျခင္း၊
(၅) ေယာက္်ား ပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ ပူးကပ္ေရာ၀င္စြာ ေနတတ္ျခင္း၊
(၆) အျမဲျပဳဘြယ္ အလုပ္အကိုင္မရွိ ပ်င္းရိေနျခင္း၊
(၇) လင္ေယာက္်ား အိုမင္း၍ ကာမမႈ၌ မစြမ္းႏိုင္ျခင္း၊
(၈) လင္ေယာက္်ားႏွင့္ ၃-၄ လ ကင္း၍ ေနျခင္း၊
(၉) ၀တ္စားဘြယ္ရာ ဥစၥာခ်ိဳ႔တဲ့ျခင္း။
မိန္းမတို႔ ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးျခင္း အေၾကာင္းတရား ၁၃ ပါး
(၁) ကိစၥတိုင္း၌ ကိုယ္တိုင္ စိုးမိုးလုပ္ကိုင္အာဏာပိုင္ ျပ႒ာန္းမႈ ရေနျခင္း၊
(၂) အဘႏွင့္သာ ၾကာျမင့္စြာ အုပ္ထိန္းခံ၍ ေနရျခင္း၊
(၃) အထူးစီစဥ္ေသာ ေပ်ာ္ပြဲသဘင္တို႔၌ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲျခင္း၊
(၄) ေယာက္်ားတို႔ႏွင့္ ၀ိုင္းဖြဲ႔ရယ္ေမာ တေသာေသာ ေနထိုင္ျခင္း၊
(၅) အိမ္တကာ ေလွ်ာက္လည္၍ ေနျခင္း၊
(၆) တျမိဳ႔တရြာ တနယ္ တရပ္သို႔ အျမဲမတည္ တေယာက္တည္း လွည့္လည္ေနထိုင္ျခင္း၊
(၇) ေလာ္လီ ေသာသြမ္းေသာ မိန္းမရမ္းတို႔ႏွင့္ အတူ ေပါင္းသင္း ေနထိုင္ျခင္း၊
(၈) သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ေကာင္းေသာလုပ္ငန္း၏ မၾကာခဏ ပ်က္စီးဆုတ္ယုတ္ျခင္း၊
(၉) လင္ေယာက္်ား၏ သက္ၾကီးရြင္းယို အရြယ္အိုျခင္း၊
(၁၀) လင္ျဖစ္သူက အေခ်ာင္မယား အေျမႇာင္ထား၍ ေပ်ာ္ပါးကာေနျခင္း၊
(၁၁) လင္ေယာက္်ားႏွင့္ ေကြကြင္းကြဲကြာ ၾကာျမင့္စြာ ေနရျခင္း၊
(၁၂) ေသအရက္ေသာက္ျခင္း၊
(၁၃) ေယာက္်ားတပါးႏွင့္ ေပ်ာ္ပါး ေပါင္းဖက္ရသည္ဟု အိပ္မက္ခါ လြန္မင္းစြာ အိပ္ျခင္း။
ေစာင့္ေရွာက္အုပ္ထိမ္းမႈ ရွိသင့္ေသာ မိန္းမ ၂၁-မ်ိဳး
ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းမႈ အျမဲရွိေနအပ္ေသာ မိန္းမမ်ိဳး ႏွစ္က်ိပ္တစ္ပါး (ႏွစ္ဆယ့္တစ္မ်ိဳး) ရွိ၏။
(၁) သက္ရြယ္ႀကီးေသာ မိန္းမ၊
(၂) ႐ူးေသာ မိန္းမ၊
(၃) ႏူေသာ မိန္းမ၊
(၄) ကိုယ္၀န္ရွိေသာမိန္းမ၊ (
၅) အရြယ္မေရာက္ေသးေသာ မိန္းမ၊
(၆) ခရီးေ၀းကလာေသာ မိန္းမ၊
(၇) ၿမီ (အေၾကြး)ကိုလို၍ ခ်ဳပ္ထားေသာမိန္းမ၊
(၈) အဘ ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၉) အမိ ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၀) အဘိုး ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၁) အဘြား ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၂) အစ္မ ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၃) ညီမေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၄) ေမာင္ႀကီး ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၅) ေမာင္ငယ္ ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၆) မိႀကီးေစာင့္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) မိေထြးေစာင့္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ဘႀကီး ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၁၉) ဘေထြး ေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၂၀) ဦးရီးေစာင့္ေသာမိန္းမ၊
(၂၁) အရီးေစာင့္ေသာမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤႏွစ္က်ိပ္ တစ္ပါးေသာ မိန္းမမ်ားအနက္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ေသာမိန္းမကပင္ မိမိ၏ကာမကို သေဘာတူေပါင္းသင္းရန္ ေပးေသာ္လည္း အုပ္ထိန္းသူတို႔၏ အခြင့္ကိုမရဘဲ ေပါင္းသင္းေသာေယာက္်ားအား ႀကီးေလးေသာ အျပစ္ဒဏ္ကိုေပးရမည္ဟု ဆိုေလသည္။
အုပ္ထိန္းျခင္းရွိေသာ မိန္းမ ၂၀
အုပ္ထိန္းျခင္းရွိသျဖင့္ ေယာက္်ားတို႔ မသြားလာအပ္ (မက်ဳးလြန္အပ္) ေသာ မိန္းမ ၂၀-ျဖစ္သည္။
(၁) အမိအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) အဘအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၃) မိဘ ၂-ပါးအုပ္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ေမာင္ႀကီးေမာင္ငယ္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၅) အစ္မႀကီးအစ္မငယ္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၆) ေဆြမ်ိဳးအုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၇) အႏြယ္တူ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၈) သီတင္းသံုးေဖၚေစာင့္ေရွာက္အုပ္ထိန္းေသမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎ ၈-ေယာက္ေသာမိန္းမတို႔ကား သူတို႔မွာ ကံမထိုက္၊ သြားလာလြန္က်ဴးသူ ေယာက္်ားမ်ားမွာသာ ကံထိုက္သည္ဟူ၏။
(၉) ထိမ္းျမားေၾကာင္းလမ္းၿပီးသူ 'လက္ထပ္ၿပီးသူ' လင္အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၀) မင္းတို႔ေကာက္ယူရန္သတ္မွတ္လ်က္ ဒဏ္ထားၿပီးလွ်င္ အုပ္ထိန္းေသာမိန္းမ၊
(၁၁) ဥစၥာျဖင့္၀ယ္ယူလ်က္ မယားအျဖစ္ထားေသာမိန္းမ၊
(၁၂) သေဘာတူအလိုတူ၍ ညားေနေသာမိန္းမ၊
(၁၃) စည္းစိမ္ေပး၍ ေပါင္းေဖၚေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပုဆိုးေပး၍ ပုဆိုး တန္းတင္ျပဳ၍ေနေသာမိန္းမ၊
(၁၅) ေရခြက္၌ လက္ဆံုခ်၍မိဘႏွစ္ပါး ထိန္းျမားေပးေသာမိန္းမ၊
(၁၆) ေခါင္းခုကိုခ်၍ လင္မယားအျဖစ္ေနေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ကြ်န္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) အမႈလုပ္လည္းျဖစ္ မယားလည္းျဖစ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) စစ္ေျမျပင္မွ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာမိန္းမ၊
(၂၀) တစ္ခဏၰမွ် ေပါင္းေဖၚရန္ငွားရမ္းထားေသာ ေခတၱမယားျဖစ္သူမိန္းမ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၎ ၁၂-ေယာက္ေသာမိန္းမမ်ားကို သြားလာလြန္က်ဴးခဲ့မူ လင္ရွိမယားျဖစ္၍ မိန္းမေရာေယာက်္ားပါ ႏွစ္ဦးစလံုး ကံထိုက္သည္ဟူ၏၊
Credit: ေငြတာရီ
========
မိန်းမ လေးမျိုး
(၁) ပဒုမ္မိနီ မိန်းမမျိုး- ခါးစည်း, ရင်ကျယ်, သေးသွယ်ချောမောသော လက်ချောင်းများ, အသားဖြူ, ကိုယ်ယနံ့ ကြာညိုကဲ့သို့မွှေး, ရသာချိုဧ။ သံသာမြည်ကြွေး, စက္ကဝက်ငှက်မကဲ့သို့ သွားလာမှု ယဉ်ကျေးခြင်း လက္ခဏာများရှိ၏၊ ဆင်ကဲ့သို့ ကြည့်တတ်သည်ဟူ၏။
(၂) သင်္ခနီ မိန်းမမျိုး- အသားညိုညက်, ကိုယ်ယနံ့ကား ငရုပ်ပန်းနံ့ ပျံ့ပျံ့သင်းသင်းရှိ ၏, ရသာချဉ်၏၊ ဟင်္သာမကဲ့သို့ သွားလာ၏၊ လက်ချောင်းကြီး၏၊ မျက်နှာထူ လည်ကုတ်တို ရင်ကြားစေ့ , ဆံပင်နီ ရှိတတ်သည်၊ ကျားကဲ့သို့ ကြည့်တတ်သည် ဟူ၏၊၊
(၃) စိတြနီ မိန်းမမျိုး- ၀ါရွှေဝင်းသော အသားရောင်ရှိ၏၊၊ ကိုယ်ယနံ့ကား ကျင်ငယ်နံ့ ကဲ့သို့ရှိ၏၊ ရသာဖန်ဖန်ရှိ၏၊ ဒိန်ညင်း ငှက်ကဲ့သို့သွားလာတတ်၏၊ ကျီးကန်းကဲ့သို့ ကြည့်တတ်၏၊ ရင်ကုန်း တင်ကျယ်၏, ချက်နက်, ဖမိုးမွေး လက်မွေးရှည်, လက်သည်းအိမ်တို၍ ဒူးဆစ်အောက်ပိုင်း တိုတတ်သည်၊ ဆန်းကျယ်စွာ ပြင်ဆင်ဝတ်စားတတ်သည် ဟူ၏၊၊
(၄) ဟတ္ထိနီ မိန်းမမျိုး- အသားနီ ပန်းရောင် ကိုယ်ယနံ့ ညှိဟောင်ဟောင်အရသာ စပ်ရှားရှား။ ဆင်ကဲ့သို့သွားခြင်းများ, ယင်ကောင်ကဲ့သို့ ကြည့်ခြင်းအလားရှိ၏၊ ဝမ်းပြင်း ပိုက်ကျယ် သားမြတ်ရှည်တွဲ၍ ခေါင်းသီးကြီး၏။ ဆံကောက်၍ မေးရိုးကြီးကြီးရှိတတ်သည် ဟူ၏၊၊
မိန်းမတို့၏ အလှဂုဏ်အင်္ဂါ ၆ ပါး
(၁) မဖြူ၊
(၂) မညို၊ (၃) မနိမ့်၊ (၄) မမြင့်၊ (၅) မပိန်၊ (၆) မဝ၊ ဤ ၆-ဋ္ဌာန ညီမျှစွာရှိခြင်း။
မိန်းမတို့၏အား ၅ ပါး
မာတုဂါမတို့ မာန်တက်ကြောင်း အား ၅ပါး၊၊
(၁) ရူပဗလ-အဆင်းအသွင် လှခြင်း၊
(၂) ဘောဂဗလပစ္စည်း ဥစ္စာ ပေါများခြင်း၊
(၃) ဉာတိဗလ-ဆွေမျိုးတောင့်ခြင်း၊
(၄) ပုတ္တဗလ-သားရတနာရှိခြင်း၊
(၅) သီလဗလ-ကိုယ်ကျင့်သီလရှိခြင်း။
မှတ်ချက်။ ။ ဉာတိဗလ အစား ‘လိမ်မာခြင်းနှင့် မပျင်းရိခြင်း ကို ထည့်၍လည်း သဠယတန၌ ဟောသေး၏။
မိန်းမတို့၏ ဆွဲငင်ဓာတ် ၈ ပါး
ယောက်ျား တို့ကို စွဲမက်အောင် ပြုမူခြင်း မာယာငယ် ဂ-ပါး ဟူဖြစ်၏။
(၁) ချိုပြုံးသော မျက်နှာပေး၊
(၂)ညှင်းညှင်း သာသာ ရယ်သံ၊
(၃) ကြောက်လန့်ထိတ်ဟန်ပြု၊
(၄) ရှက်ဟန် အသွင်ပြု၊
(၅)မကြားတကြား ပြောသောစကားသံ၊
(၆) -မျက်နက်ထောင့်ကပ်၍ ကြည့်ခြင်းမျိုး၊
(၇) ကျူကျူ ကြာကြာ ရှိုက်သံ၊ ငိုသံပေးခြင်း
(၈)စကားပြန်ရရန် မခံချင်စရာကို စိတ်မဆိုးအောင် ဆွပေး ပြောဆိုခြင်းမျိုး၊ မာယာ ၄၀-၏ အစိတ်အပိုင်းမျှသာ ဖြစ်သည်။
မိန်းမတို့၏ အပြစ် ၆ ပါး
(၁) အရပ်ရှည်လွန်းသော မိန်းမ၊
(၂) အရပ်ပုလွန်းသူ၊
(၃) အသားဖြူလွန်းသူ၊
(၄) အသားမည်းလွန်းသူ၊
(၅) ဝလွန်းသူ၊
(၆) ပိန်လွန်းသူ ဟူ၏၊၊
မိန်းမတို့၏ အပြစ် ၇ ပါး (တနည်း)
များသောအားဖြင့် မိန်းမတို့မှာ ဖြစ်တတ်ကြောင်း ကို ဟိတောပဒေသကဆို၏၊၊
(၁) ဖောက်ပြန်မှားယွင်း, မိစ္ဆာစာရ အကျင့်မျိုးကို ပြုတတ်ခြင်း၊
(၂) မစူးစမ်းမဆင်ခြင်, အမှုကိစ္စကို အဆောတလျင်ပြုတတ်ခြင်း။
(၃) ကောက်ကျစ်မတည်၊ လိမ်လည်လှည့်ဖြား တတ်ခြင်း၊
(၄) ဝန်တိုမိစ္ဆာ များစွာဖြစ်တတ်ခြင်း၊
(၅) တဏှာရာဂ၊ လောဘရမ္မက် ထက်မြက်ဖိစီး လွန်အားကြီးခြင်း၊
(၆) ခမ်းနားကြီးကျယ်သော ပြုလုပ်ဖွယ်တို့၌ ရေလည်စွာ မသိမလိမ်မာခြင်း၊
(၇) အတွင်းပြင်ပ နှစ်ဌာနဝယ် မစင်ကြယ် မသန့်ရှင်းခြင်း။
မိန်းမတို့၏ အပြစ် ၉ ပါး (နောက်ထပ်တနည်း)
(၁)မစင်ကြယ်ခြင်း၊
(၂) မကောင်းသော အနံ့ရှိခြင်း၊
(၃) သအအိပ်ကြီးခြင်း၊
(၄) ကြောက်လန့်တတ်ခြင်း၊
(၅) အမျက်ထွက်လွယ်ခြင်း၊
(၆) ရန်ငြိုးဖွဲ့ တတ်ခြင်း၊
(၇) ရာဂထူထပ်ခြင်း၊
(၈) လျှာနှစ်ခွရှိခြင်း၊
(၉) မိတ်ပျက်လွယ်တတ်ခြင်း။
မိန်းမတို့၏ ပျက်စီးခြင်း အကြောင်း ၉ ပါး
(၁) မိမိတယောက်တည်း လှည့်လည် သွားလာ နေထိုင်ခြင်း၊
(၂) လင်ကိုပစ်ထား မိဘနေအိမ်သွား၍ များစွာနေတတ်ခြင်း၊
(၃) လူများစွာ စည်းဝေးသော အရပ်သို့ သွားလာ ထွက်ဝင်တတ်ခြင်း၊
(၄) ပွဲလမ်းသဘင် အပျော်အရွှင် လိုက်စားတတ်ခြင်း၊
(၅) ယောက်ျား ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ပူးကပ်ရောဝင်စွာ နေတတ်ခြင်း၊
(၆) အမြဲပြုဘွယ် အလုပ်အကိုင်မရှိ ပျင်းရိနေခြင်း၊
(၇) လင်ယောက်ျား အိုမင်း၍ ကာမမှု၌ မစွမ်းနိုင်ခြင်း၊
(၈) လင်ယောက်ျားနှင့် ၃-၄ လ ကင်း၍ နေခြင်း၊
(၉) ဝတ်စားဘွယ်ရာ ဥစ္စာချို့တဲ့ခြင်း။
မိန်းမတို့ ဖောက်ပြန် ပျက်စီးခြင်း အကြောင်းတရား ၁၃ ပါး
(၁) ကိစ္စတိုင်း၌ ကိုယ်တိုင် စိုးမိုးလုပ်ကိုင်အာဏာပိုင် ပြဋ္ဌာန်းမှု ရနေခြင်း၊
(၂) အဘနှင့်သာ ကြာမြင့်စွာ အုပ်ထိန်းခံ၍ နေရခြင်း၊
(၃) အထူးစီစဉ်သော ပျော်ပွဲသဘင်တို့၌ ပါဝင်ဆင်နွှဲခြင်း၊
(၄) ယောက်ျားတို့နှင့် ၀ိုင်းဖွဲ့ရယ်မော တသောသော နေထိုင်ခြင်း၊
(၅) အိမ်တကာ လျှောက်လည်၍ နေခြင်း၊
(၆) တမြို့တရွာ တနယ် တရပ်သို့ အမြဲမတည် တယောက်တည်း လှည့်လည်နေထိုင်ခြင်း၊
(၇) လော်လီ သောသွမ်းသော မိန်းမရမ်းတို့နှင့် အတူ ပေါင်းသင်း နေထိုင်ခြင်း၊
(၈) သက်မွေးဝမ်းကျောင်း ကောင်းသောလုပ်ငန်း၏ မကြာခဏ ပျက်စီးဆုတ်ယုတ်ခြင်း၊
(၉) လင်ယောက်ျား၏ သက်ကြီးရွင်းယို အရွယ်အိုခြင်း၊
(၁၀) လင်ဖြစ်သူက အချောင်မယား အမြှောင်ထား၍ ပျော်ပါးကာနေခြင်း၊
(၁၁) လင်ယောက်ျားနှင့် ကွေကွင်းကွဲကွာ ကြာမြင့်စွာ နေရခြင်း၊
(၁၂) သေအရက်သောက်ခြင်း၊
(၁၃) ယောက်ျားတပါးနှင့် ပျော်ပါး ပေါင်းဖက်ရသည်ဟု အိပ်မက်ခါ လွန်မင်းစွာ အိပ်ခြင်း။
စောင့်ရှောက်အုပ်ထိမ်းမှု ရှိသင့်သော မိန်းမ ၂၁-မျိုး
စောင့်ရှောက်ထိန်းသိမ်းမှု အမြဲရှိနေအပ်သော မိန်းမမျိုး နှစ်ကျိပ်တစ်ပါး (နှစ်ဆယ့်တစ်မျိုး) ရှိ၏။
(၁) သက်ရွယ်ကြီးသော မိန်းမ၊
(၂) ရူးသော မိန်းမ၊
(၃) နူသော မိန်းမ၊
(၄) ကိုယ်ဝန်ရှိသောမိန်းမ၊ (
၅) အရွယ်မရောက်သေးသော မိန်းမ၊
(၆) ခရီးဝေးကလာသော မိန်းမ၊
(၇) မြီ (အကြွေး)ကိုလို၍ ချုပ်ထားသောမိန်းမ၊
(၈) အဘ စောင့်သောမိန်းမ၊
(၉) အမိ စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၀) အဘိုး စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၁) အဘွား စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၂) အစ်မ စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၃) ညီမစောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၄) မောင်ကြီး စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၅) မောင်ငယ် စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၆) မိကြီးစောင့်သော မိန်းမ၊
(၁၇) မိထွေးစောင့်သော မိန်းမ၊
(၁၈) ဘကြီး စောင့်သောမိန်းမ၊
(၁၉) ဘထွေး စောင့်သောမိန်းမ၊
(၂၀) ဦးရီးစောင့်သောမိန်းမ၊
(၂၁) အရီးစောင့်သောမိန်းမ။
မှတ်ချက်။ ။ ဤနှစ်ကျိပ် တစ်ပါးသော မိန်းမများအနက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သောမိန်းမကပင် မိမိ၏ကာမကို သဘောတူပေါင်းသင်းရန် ပေးသော်လည်း အုပ်ထိန်းသူတို့၏ အခွင့်ကိုမရဘဲ ပေါင်းသင်းသောယောက်ျားအား ကြီးလေးသော အပြစ်ဒဏ်ကိုပေးရမည်ဟု ဆိုလေသည်။
အုပ်ထိန်းခြင်းရှိသော မိန်းမ ၂၀
အုပ်ထိန်းခြင်းရှိသဖြင့် ယောက်ျားတို့ မသွားလာအပ် (မကျုးလွန်အပ်) သော မိန်းမ ၂၀-ဖြစ်သည်။
(၁) အမိအုပ်ထိန်းသော မိန်းမ၊
(၂) အဘအုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၃) မိဘ ၂-ပါးအုပ်ထိန်းသော မိန်းမ၊
(၄) မောင်ကြီးမောင်ငယ် အုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၅) အစ်မကြီးအစ်မငယ်အုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၆) ဆွေမျိုးအုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၇) အနွယ်တူ အုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၈) သီတင်းသုံးဖေါ်စောင့်ရှောက်အုပ်ထိန်းသေမိန်းမ။
မှတ်ချက်။ ။ ၎င်း ၈-ယောက်သောမိန်းမတို့ကား သူတို့မှာ ကံမထိုက်၊ သွားလာလွန်ကျူးသူ ယောက်ျားများမှာသာ ကံထိုက်သည်ဟူ၏။
(၉) ထိမ်းမြားကြောင်းလမ်းပြီးသူ 'လက်ထပ်ပြီးသူ' လင်အုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၁၀) မင်းတို့ကောက်ယူရန်သတ်မှတ်လျက် ဒဏ်ထားပြီးလျှင် အုပ်ထိန်းသောမိန်းမ၊
(၁၁) ဥစ္စာဖြင့်ဝယ်ယူလျက် မယားအဖြစ်ထားသောမိန်းမ၊
(၁၂) သဘောတူအလိုတူ၍ ညားနေသောမိန်းမ၊
(၁၃) စည်းစိမ်ပေး၍ ပေါင်းဖေါ်သော မိန်းမ၊
(၁၄) ပုဆိုးပေး၍ ပုဆိုး တန်းတင်ပြု၍နေသောမိန်းမ၊
(၁၅) ရေခွက်၌ လက်ဆုံချ၍မိဘနှစ်ပါး ထိန်းမြားပေးသောမိန်းမ၊
(၁၆) ခေါင်းခုကိုချ၍ လင်မယားအဖြစ်နေသော မိန်းမ၊
(၁၇) ကျွန်လည်းဖြစ် မယားလည်းဖြစ်သော မိန်းမ၊
(၁၈) အမှုလုပ်လည်းဖြစ် မယားလည်းဖြစ်သော မိန်းမ၊
(၁၉) စစ်မြေပြင်မှ ဆောင်ယူခဲ့သောမိန်းမ၊
(၂၀) တစ်ခဏ္ဏမျှ ပေါင်းဖေါ်ရန်ငှားရမ်းထားသော ခေတ္တမယားဖြစ်သူမိန်းမ။
မှတ်ချက်။ ။ ၎င်း ၁၂-ယောက်သောမိန်းမများကို သွားလာလွန်ကျူးခဲ့မူ လင်ရှိမယားဖြစ်၍ မိန်းမရောယောကျ်ားပါ နှစ်ဦးစလုံး ကံထိုက်သည်ဟူ၏၊
Credit: ငွေတာရီ
0 comments :
Post a Comment