၂၄ နာရီအတြင္းမွာေမးတာ (၃) ေယာက္ရွိတယ္။ သားေၾကာျဖတ္ျပီးမွာ ေနာက္ထပ္ကေလးရခ်င္သူေတြ။ အေၾကာင္းကေတာ့ မတူၾကပါ။ တေယာက္က သမီး ၂ ေယာက္တည္းမို႔ သားတေယာက္ထပ္ရခ်င္။ တေယာကက္ ေနာက္အိမ္ေထာင္က်လို႔ စသျဖင္။ အရင္လည္းေမးၾကတယ္။ နမူနာသာထည့္ပါမယ္။
၁။ ဆရာရွင့္ သားေၾကာျဖတ္ျပီး ကေလးထပ္လိုခ်င္တာ ျဖစ္နိုင္ပါမလား သိခ်င္တာပါရွင့္။ အသက္ ၃၆၊ ရာသီမွန္။ ေနာက္ဆံုးေမြးခဲ့တာ ၁၅-၆-၂၀၀၆။
၂။ ကြ်န္ေတာ့္ဇနီး သာေၾကာျဖတ္ျပီးပါျပီဆရာ။ ကေလးျပန္လုိခ်င္ရင္ဘယ္မလိုလုပ္ရပါမလည္း။ လုပ္လို႔ေကာရလား။
၃။ သားေၾကာျဖတ္ၿပီး ကေလးျပန္လိုခ်င္ရင္ေရာ ရႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။
၄။ ဆရာရွင့္ ၃၇။ sterilization လုပ္ျပီး ျပြန္ျပန္ဆက္ထားတာ ၃ နွစ္ေက်ာ္ပါျပီ၊ မထူးျခားပါ။ ဘာဆက္လုပ္သင့္ပါလဲရွင့္။ ျပန္ဆက္ျပီး USG recheck ရိုက္တာ တဖက္ပြင့္တယ္တဲ့။ ပြင့္တဲ့ဖက္ tube က fibrin ျဖတ္ထားတဲ့ဖက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကေလးရနိုင္ပါေသးလားဆရာ။
၅။ ကၽြန္မအသက္ ၄၆ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ကေလး ၃ ေယာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သားက ၂ဝဝ၄ မွာ ဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ပါ။ အခု ကၽြန္မ (႕႕႕႕႕) မွာ ေနပါတယ္။ ကၽြန္မ ေသြးမဆုံးေသးပါဘူး။ ဘာေရာဂါမွလဲ မရွိေသးပါဘူး။ သားေလး တေယာက္ေလာက္ လိုခ်င္တာပါ။
သားအိမ္ျပြန္တဖက္ပြင့္ေနရင္ သီအိုရီအရ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ဆိုတာ ျပြန္ေကာင္းေနတာတခုထဲေတာ့ မကပါ။ မ်ိဳးဥပံုမွန္ထြက္ရမယ္။ အတူေနခ်ိန္ကလဲ မ်ိဳးဥနဲ႔ေတြမယ့္ရက္ျဖစ္ရမယ္။အမ်ိဳးသမီးသားေၾကာျဖတ္တယ္ဆိုတာ သားအိမ္ျပြန္ကို ျဖတ္၊ ခ်ည္၊ ေခ် တနည္းနည္းနဲ႔ လုပ္တာပါ။ သားအိမ္ျပြန္မွာ ျပႆနာရွိလို႔ ကေလးမရသူ ၂ဝ-၂၅% ရွိတယ္။ သူတို႔ကို ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ IVF နည္းနဲ႔ ကေလးရေအာင္ ၾကိဳးစားေပးရတယ္။ (IVF) နည္းလုပ္ရင္ အေမရိကားမွာ ($7,000 – $20,000) + ($2,500 – $3,000) ကုန္က်တယ္။သားေၾကာ ျပန္ဆက္နည္းကို ေတာ္ေတာ့ခြဲစိတ္ရာဝန္ မလုပ္ပါ။ Laparoscopy and Laparotomy ဆိုတဲ့ ဗိုက္မွာ အေပါက္ ေသးေသးေလး ေဖါက္ျပီး၊ ကရိယာနဲ႔လုပ္နည္းေကာင္းတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အားလံုးမရဘူး။ မရရင္ ထံုးစံခြဲနည္း Laparotomy ဗိုက္ကေနခြဲနည္းလုပ္ရတယ္။
Advanced Fertility Center of Chicago ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြပါ ထည့္ပါရေစ။
• Reconstruct damaged end of tube ပ်က္စီးသြားတဲ့ သားအိမ္ျပြန္ ျပင္ဘို႔ Fimbrioplasty လုပ္တာ 50% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 12% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Cut away scar tissue on tubes or on ovary သားအိမ္ျပြန္ နဲ႔ မမ်ိဳးဥအိမ္က အမာရြတ္ေတြ ရွင္းတာအတြက္ Salpingolysis Ovariolysis လုပ္တာ 45% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 6% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Make opening in blocked tube သားအိမ္ျပြန္ ပိတ္ေနတာအတြက္ Neosalpingostomy လုပ္တာ 25% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 25% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Resonnect tubes after tubal ligation ျပတ္သြားတဲ့ သားအိမ္ျပြန္ ျပန္ဆက္တာေအာင္ Tubal reanastomosis လုပ္တာ 40-70% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 4-15% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• In vitro fertilization သားအိမ္ျပင္ပမွာ သေႏၶရေအာင္ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ေတြကို IVF လုပ္တာ 50-60% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 1-5% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ေျမာက္ကာရိုလိုင္းနားမွာရွိတဲ့ Chapel Hill Tubal Reversal Center က Laparotomy နည္းနဲ႔သာ ခြဲတယ္။ ဒါးရာ ၄-၆ လကၼရွည္မယ္။ ေဆးရံုတက္ရမယ္။ အၾကီးစား-ခြဲစိတ္ကုသမႈ ျဖစ္တယ္။ ၂-၆ ပါတ္ၾကာမွ နလံထမယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ ေအာက္ေတြကို လုပ္ရင္ ၁-၂ ႏွစ္အတြင္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္တာ 40-75% ရွိတယ္။ 5-15% က ျပြန္ထဲ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ခြဲစိတ္နည္း ၃ မ်ိဳးလုပ္တယ္။ Microsurgical techniques အႏုစိတ္ခြဲစိတ္နည္းျဖစ္တယ္။
1. Microsurgical tubal anastomosis
2. Microsurgical Salpingostomy
3. Microsurgical Tubouterine implantation
ကြ်န္ေတာ္က ၾကံၾကံဖန္ဖန္ခြဲစိတ္ရတာကို ဝါသနာပါေတာ့ အဲလိုျပန္ဆက္ေပးနည္းေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကံဆခဲ့ဘူးတယ္။ လက္ေတြ႔လုပ္မေပးခဲ့ရပါ။ အားရင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ေတြးေနတယ္။သားေၾကာျဖတ္ခ်င္သူေတြ ဒီစာကို အရင္ဖတ္ၾကေစခ်င္တယ္။ သားေၾကာျဖတ္ထားသူကို ကေလးျပန္ရေအာင္လုပ္ရတာ အေတာ္ခက္ပါတယ္။ ခက္တာကို ရေအာင္လုပ္ႏိုင္သူကို လူေတာ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ မရႏိုင္ေတာ့လို႔ ေသာကမ်ားမေနသူဟာလဲ ပညာရွိပါဘဲ။
၁။ ဆရာရွင့္ သားေၾကာျဖတ္ျပီး ကေလးထပ္လိုခ်င္တာ ျဖစ္နိုင္ပါမလား သိခ်င္တာပါရွင့္။ အသက္ ၃၆၊ ရာသီမွန္။ ေနာက္ဆံုးေမြးခဲ့တာ ၁၅-၆-၂၀၀၆။
၂။ ကြ်န္ေတာ့္ဇနီး သာေၾကာျဖတ္ျပီးပါျပီဆရာ။ ကေလးျပန္လုိခ်င္ရင္ဘယ္မလိုလုပ္ရပါမလည္း။ လုပ္လို႔ေကာရလား။
၃။ သားေၾကာျဖတ္ၿပီး ကေလးျပန္လိုခ်င္ရင္ေရာ ရႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။
၄။ ဆရာရွင့္ ၃၇။ sterilization လုပ္ျပီး ျပြန္ျပန္ဆက္ထားတာ ၃ နွစ္ေက်ာ္ပါျပီ၊ မထူးျခားပါ။ ဘာဆက္လုပ္သင့္ပါလဲရွင့္။ ျပန္ဆက္ျပီး USG recheck ရိုက္တာ တဖက္ပြင့္တယ္တဲ့။ ပြင့္တဲ့ဖက္ tube က fibrin ျဖတ္ထားတဲ့ဖက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကေလးရနိုင္ပါေသးလားဆရာ။
၅။ ကၽြန္မအသက္ ၄၆ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ကေလး ၃ ေယာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သားက ၂ဝဝ၄ မွာ ဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ပါ။ အခု ကၽြန္မ (႕႕႕႕႕) မွာ ေနပါတယ္။ ကၽြန္မ ေသြးမဆုံးေသးပါဘူး။ ဘာေရာဂါမွလဲ မရွိေသးပါဘူး။ သားေလး တေယာက္ေလာက္ လိုခ်င္တာပါ။
သားအိမ္ျပြန္တဖက္ပြင့္ေနရင္ သီအိုရီအရ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ဆိုတာ ျပြန္ေကာင္းေနတာတခုထဲေတာ့ မကပါ။ မ်ိဳးဥပံုမွန္ထြက္ရမယ္။ အတူေနခ်ိန္ကလဲ မ်ိဳးဥနဲ႔ေတြမယ့္ရက္ျဖစ္ရမယ္။အမ်ိဳးသမီးသားေၾကာျဖတ္တယ္ဆိုတာ သားအိမ္ျပြန္ကို ျဖတ္၊ ခ်ည္၊ ေခ် တနည္းနည္းနဲ႔ လုပ္တာပါ။ သားအိမ္ျပြန္မွာ ျပႆနာရွိလို႔ ကေလးမရသူ ၂ဝ-၂၅% ရွိတယ္။ သူတို႔ကို ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ IVF နည္းနဲ႔ ကေလးရေအာင္ ၾကိဳးစားေပးရတယ္။ (IVF) နည္းလုပ္ရင္ အေမရိကားမွာ ($7,000 – $20,000) + ($2,500 – $3,000) ကုန္က်တယ္။သားေၾကာ ျပန္ဆက္နည္းကို ေတာ္ေတာ့ခြဲစိတ္ရာဝန္ မလုပ္ပါ။ Laparoscopy and Laparotomy ဆိုတဲ့ ဗိုက္မွာ အေပါက္ ေသးေသးေလး ေဖါက္ျပီး၊ ကရိယာနဲ႔လုပ္နည္းေကာင္းတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အားလံုးမရဘူး။ မရရင္ ထံုးစံခြဲနည္း Laparotomy ဗိုက္ကေနခြဲနည္းလုပ္ရတယ္။
Advanced Fertility Center of Chicago ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြပါ ထည့္ပါရေစ။
• Reconstruct damaged end of tube ပ်က္စီးသြားတဲ့ သားအိမ္ျပြန္ ျပင္ဘို႔ Fimbrioplasty လုပ္တာ 50% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 12% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Cut away scar tissue on tubes or on ovary သားအိမ္ျပြန္ နဲ႔ မမ်ိဳးဥအိမ္က အမာရြတ္ေတြ ရွင္းတာအတြက္ Salpingolysis Ovariolysis လုပ္တာ 45% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 6% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Make opening in blocked tube သားအိမ္ျပြန္ ပိတ္ေနတာအတြက္ Neosalpingostomy လုပ္တာ 25% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 25% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Resonnect tubes after tubal ligation ျပတ္သြားတဲ့ သားအိမ္ျပြန္ ျပန္ဆက္တာေအာင္ Tubal reanastomosis လုပ္တာ 40-70% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 4-15% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• In vitro fertilization သားအိမ္ျပင္ပမွာ သေႏၶရေအာင္ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ေတြကို IVF လုပ္တာ 50-60% ကေလးရႏိုင္တယ္၊ 1-5% က ျပြန္မွာ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ေျမာက္ကာရိုလိုင္းနားမွာရွိတဲ့ Chapel Hill Tubal Reversal Center က Laparotomy နည္းနဲ႔သာ ခြဲတယ္။ ဒါးရာ ၄-၆ လကၼရွည္မယ္။ ေဆးရံုတက္ရမယ္။ အၾကီးစား-ခြဲစိတ္ကုသမႈ ျဖစ္တယ္။ ၂-၆ ပါတ္ၾကာမွ နလံထမယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ ေအာက္ေတြကို လုပ္ရင္ ၁-၂ ႏွစ္အတြင္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္တာ 40-75% ရွိတယ္။ 5-15% က ျပြန္ထဲ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ခြဲစိတ္နည္း ၃ မ်ိဳးလုပ္တယ္။ Microsurgical techniques အႏုစိတ္ခြဲစိတ္နည္းျဖစ္တယ္။
1. Microsurgical tubal anastomosis
2. Microsurgical Salpingostomy
3. Microsurgical Tubouterine implantation
ကြ်န္ေတာ္က ၾကံၾကံဖန္ဖန္ခြဲစိတ္ရတာကို ဝါသနာပါေတာ့ အဲလိုျပန္ဆက္ေပးနည္းေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကံဆခဲ့ဘူးတယ္။ လက္ေတြ႔လုပ္မေပးခဲ့ရပါ။ အားရင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ေတြးေနတယ္။သားေၾကာျဖတ္ခ်င္သူေတြ ဒီစာကို အရင္ဖတ္ၾကေစခ်င္တယ္။ သားေၾကာျဖတ္ထားသူကို ကေလးျပန္ရေအာင္လုပ္ရတာ အေတာ္ခက္ပါတယ္။ ခက္တာကို ရေအာင္လုပ္ႏိုင္သူကို လူေတာ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ မရႏိုင္ေတာ့လို႔ ေသာကမ်ားမေနသူဟာလဲ ပညာရွိပါဘဲ။
Tubal ligation အမ်ိဳးသမီး သားသမီးမရေတာ့ေအာင္လုပ္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
0 comments :
Post a Comment